Fabriekshal voor rijtuigen van Wumag te Görlitz in 1903 (bron Polska.org)

 

Er is voor dit overzicht van het materieel gebruik gemaakt van de tabellen uit 'De Gooische Moordenaar' en van het model van prof. dr. H.J.A.Dupare. Dezelfde tabel heeft ook gestaan in 'Op de rails' van mei 1973. Verder is er gebruik gemaakt van de derde tabel uit 'De Gooische Moordenaar' naar model van J.J. B. Vellekoop welke ook gepubliceerd is in 'Spoor en tramwegen' van oktober 1941.

Van de Nederlandse spoor en tramweg musea bestaat een database van het museummaterieel: http://www.nmld.nl/ of de site van Railmonumenten

Ook is gebruik gemaakt van de site Spoorinfo.nl welke inmiddels is opgeheven. Met dank aan enkele aandachtige lezers voor hun informatie en verbeteringen. Aanvullende informatie kwam voornamelijk uit het boek "Daar reed toen de Gooische" (= bron 5)

 

Rijtuigen

De Gooische kende verschillende typen rijtuigen. De gesloten stoomtramrijtuigen (GSR), open- of zomer stoomtramrijtuigen (OSR) en de gesloten motorwagenrijtuigen (GMR). GS staat voor Gooische Stoomtram. GoTM wordt ook wel gebruikt en staat voor Gooise Tramweg Maatschappij. Het jaar van aanschaf is als volgorde aangehouden.

 

1. De GSR nummers GS 1-28 kwamen in dienst vanaf 1881. Leverancier fa. Beijnes te Haarlem. twee twee-assige draaistellen, klasse AB (A= 1e klas, B= 2e klas), 36 zitplaatsen, 16 staanplaatsen. Deze rijtuigen zijn in 1903 verbouwd naar GSR GS 1-21 & OSR GS 26-32 (zie aldaar - foto bron 1)

2. De OSR nummers GS 51-54 kwamen in dienst vanaf 1881. Leverancier fa. Beijnes te Haarlem. Twee-assig, Klasse A, 24 zitplaatsen, 16 staanplaatsen. In 1903 verbouwd naar OSR 33-36 (zie aldaar)

3. De OSR nummers GS 55-61 waren groter, in dienst vanaf 1881. Leverancier fa. Beijnes te Haarlem. Twee één-assige draaistellen, Klasse B, 32 zitplaatsen, 16 staanplaatsen. In 1903 verbouwd naar OSR GS 37-43 (foto bron 1)

4. Twee (GSR) salonrijtuigen voor de begrafenis tram, de in de volksmond genoemde 'lijkwagens', elk voorzien van twee afdelingen. In de voorste werd de lijkbaar geplaatst, terwijl achter het schot de rouwende familie kon plaatsnemen. Ze waren in dienst vanaf 1882 tot eind 1883, daarna nog als paardentram tussen Hakkelaarsbrug en Muiderberg. Leveran-cier fa. Beijnes te Haarlem, twee-assig, geen klasse aanduiding. In 1899 naar NTM als reguliere paardentram wagens.

5. GSR nummers GS 1-21. Het zijn de 21 tussen 1904 en 1914 gemoderniseerde rijtuigen ex GSR GS 1-28 (zie foto 1). De ouderwetse panelen maakten plaats voor teakhouten kraalschroten, ramen werden vergroot en de balkons kregen een nieuw hekwerk. Twee twee-assige draaistellen die werden vernieuwd bij WUMAG, klasse AB, 36 zit-, 16 staanplaatsen. Tussen 1933-1939 uit dienst. (foto bron 1)  

6. GSR GS 22-25. Deze vier "Görlitzers" kwamen in 1904 in dienst. Deze 14.260 kg en 15 m lange rijtuigen zijn geleverd door Wümag te Görlitz. Twee twee-assige draaistellen. Klasse AB. 43 zit- en 20 staanplaatsen.  De GS 22 en GS 24 werden in 1939 opgeslagen op stapelplaats Crailo. De GS 23 en GS 25 gaan naar de NTM om dienst te doen achter de kleine motorwagens 4, 5, 6, 8 en 9 die ook naar de NTM gingen (foto bron 1)

6a. Alle rijtuigen uit deze serie "Görlitzers" kwamen in 1942 weer terug in dienst als bijwagen achter de motortrams, om na de opheffing in 1947 als noodwoning dienst te doen in Hilversum. De GS 22 en GS 25 zijn in 1974 naar SHM gegaan. De GS 25 is alsnog gesloopt. Zie ook NMLD en Railmonumenten (foto bron 5)

6b. De GSR GS 23 en GS 25 gingen in 1939 naar de NTM en kregen daar nummers C301 en C302. In 1942 kwamen deze dus terug en behielden het NTM nummer. Op het balkon twee Duitse militairen (foto bron 5)

6c. De C301 en C302 kregen in 1943 de donkergroene NS kleur (foto bron spoorinfo)

6d. Op 29 juni 1949 belande de C301 als noodwoning op de Goudenregenlaan. In de zijwand kwam een toegangsdeur (zie ook Hilversum - foto bron spoorinfo)

6e. Ook de C302 (GS 25) werd op 29 juni 1949 per dieplader afgevoerd naar de Goudenregenlaan in Hilversum, om daar als noodwoning te dienen. In 1974 is dit rijtuig naar de SHM gegaan, maar moest uiteindelijk toch gesloopt worden (foto bron JBHA)

7. OSR GS 26-32 kwamen opnieuw in dienst na een verbouwing tussen 1901-1903. De 7 rijtuigen zijn omgebouwde ex GSR GS 1-28 rijtuigen (zie foto 1). Twee twee-assige draaistellen,  klasse AB, 40 zit- en 16 staanplaatsen. De conducteur kon alleen buitenom via de treeplank. In gebruik tot 1934 (foto bron 1)

8. OSR GS 33-36 kwamen na een opknap-beurt opnieuw in dienst in 1903. De rijtuigen zijn ex OSR GS 51-54 (zie foto 2). Twee assig. Klasse A. 24 zit- en 16 staanplaatsen. Afgevoerd tussen 1906-1910.

9. OSR GS 37-42, de zogeheten "Kipkarretjes". Ook deze kwamen na een opknapbeurt en gemoderniseerd in 1903 weer in dienst. Het zijn de ex OSR GS 55-61. 2 assig. Klasse B. 32 zit- en 16 staanplaatsen. Afgevoerd tussen 1920-1934 (foto bron 1)

10. De OSR GS 33-36 kwamen in 1910 in dienst en werden geleverd door Werkspoor. Twee twee-assige draaistellen. 9500 Kg en 13.30 m. Klasse AB. 52 zit- en 16 staanplaatsen. De GS 34-36 werden in '43 en '44 verbouwd (zie 12). Op de foto GS 36 (foto bron 1)

11. De OSR GS 43-46 kwamen in 1920 in dienst en werden geleverd door Allan te Rotterdam. Ze waren qua maat en gewicht geheel identiek aan de OSR 33-36, maar hadden 6 zitplaatsen meer en geen middenpad in de 2e (B) klasse; 58 zit- en 16 staanplaatsen, klasse AB. Op de foto GS 45 (foto bron Spoorinfo)

 

12. In 1943 werden de Ex werkspoor OSR GS 34 en GS 35 omgebouwd tot GSR GoTM 34 en GoTM 35. De OSR GS 36 werd in 1944 verbouwd tot GSR GoTM 36. Klasse AB, 58 zit- en 16 staanplaatsen. Begin 1947 zijn al deze rijtuigen verkocht aan de NS en naar de lijn Alkmaar-Bergen aan Zee gegaan en in 1955 gesloopt. De GS 33 werd in 1942 verkocht en afgevoerd naar Duitsland.

13. De OSR GS 45 ging in 1939 naar de NTM en kwam terug in 1942. de overige uit de serie OSR GS 43-46 naar stapelplaats Crailo bij Hilversum. De GS 43 is in 1942 verbouwd tot GSR GoTM 43. Bij de GS 45 gebeurde dat in 1944. Begin 1947 zijn ook deze rijtuigen naar de lijn Alkmaar-Bergen aan Zee gegaan en in 1955 gesloopt. De 44 en 46 zijn in 1942 verkocht en afgevoerd naar Duitsland.

14. In 1917 werden de H(IJ)SM 1, 3, 5, 6, 7, 8, 10 door de Gooische overgenomen als GS 47, 49-54. Deze tweeassige gesloten rijtuigen van de H(IJ)SM werden oorspronkelijk in 1882 geleverd door fa. Herbrand te Keulen. Klasse B,  22 zit- en 10 staanplaatsen. Afgevoerd tussen 1924-1925 (4 verkocht aan de NZH). Op de foto twee vergelijkbare exemplaren achter de loc welke reden bij de Westlandsche Stoomtram. 

15. Ook werd in 1917 de H(IJ)SM 21 door de Gooische overgenomen als GS 48. Deze vier-assige gesloten rijtuigen (16-21) van de H(IJ)SM werden oorspronkelijk in 1883 geleverd door de fa. Beijnes. Klasse AB, 34 zit- en 10 staanplaatsen. Afgevoerd in 1925 (foto bron 1)

16. In 1923 kocht de Gooische de eerste serie GSR over van de NS die vanaf 1879 hadden gereden op de lijn Den Haag SS - Scheveningen. Ze kregen de nummers GS 49-54. In 1930 volgden nog eens 6 rijtuigen. Deze kregen de nummers GS 55-60. Oorspronkelijk geleverd door fa. Beijnes. Vier-assig, klasse AB 36- zit en 20 staanplaatsen. In 1929 gingen alle rijtuigen naar HHVO, met behoud van de Gooische nummering, de GS 53 werd na het ongeval in 1927 te laren gesloopt. 

17. In 1930 en 1931 schafte de Gooise Tramweg Maatschappij 10 GMR aan bij MAN en die kregen de nummers GoTM 50-59 in de kleuren crème-bruin. Vier assig, geen Klasse aanduiding (volgens directeur Augustijn reed iedereen nu 1e klasse). 32 zit- en 26 staanplaatsen. Rij-tuig GoTM 50 in Amsterdam (foto bron 1)

17a. De NS nam deze GoTM 50-59 in 1939 tegen taxatiewaarde over en ze kregen de nummers C551-560. Vijf ervan (C552, 555556557, 560) gingen eerst naar de WSM maar deden daar geen dienst en verhuisden in 1941 naar de NZH in Haarlem om dienst te doen achter de gelede elektrische trams.

17b. De C552, 555, 556, 557, 560 zijn dus uiteindelijk samen met de C558 naar de NZH gegaan (als B11-B15) achter de gelede motorrijtuigen A601 - A620 tot 1961 (toen gesloopt). 

17c. De andere vijf (C551, 553, 554, 558, 559) zijn teruggekomen naar het Gooi en (waarschijnlijk) verhuurd aan de GoTM tot 1947. De C558 ging uiteindelijk ook naar de NZH als B15

17d.  De vier MAN GMR die bij de Gooise bleven, kwamen uiteindelijk als noodwoning terecht in het 'tramdorp' Hilversum. Op de foto de GoTM 50 (C551) die samen met motorrijtuig GoTM 14 naar SHM is gegaan, maar uiteindelijk toch gesloopt moest worden in 1974 (bron 5)

18. In 1933 werden de zes GSR als GoTM 16-21 gekocht van de NS, ex C211-213 en BC 211, 215-216. Ze werden gebruikt als GMR (bijwagen) in de kleuren crème-bruin achter de nieuwe dieselmotor wagens GoTM 10-19 op de lijn Amsterdam WP - Laren. Vier-assig. 40 zit- en 20 staanplaatsen (bron 1)

18a. Voor de NSC lijn Zwolle-Nunspeet (Zuiderzeetram - opening 1908) werden de NCS BC 1-4 (NS BC 211-214) en NCS C6-8 (NS C211-213) oorspronkelijk geheel in teakhout kleur geleverd door de Utrechtse rijtuigenfabriek De Groot. De NCS BC 5-6 (NS 215-216) kwamen van Allan Rotterdam (bron Spoorforum)

18b. In 1939 zijn deze zogenaamde "Nunspeters" naar de NS teruggekeerd en in 1940 als aanhangrijtuigserie B 21-22-23-24-25-26 naar de NZH gegaan. Op de foto de NZH B 24, gesloopt in 1961 (= ex GoTM 20 = ex NS BC 211 = ex NCS BC 1 - bron Spoorinfo)

18c. De NZH B 26 (= GoTM 21 = ex NS BC 216 = ex NCS BC 6) is in 1965 bij de SHM terechtgekomen en doet daar nog steeds dienst. Op de foto van 1961 de allerlaatste officiële "Blauwe Tram" in Den Haag was rit III, bestaande uit NZH motorwagen H303 en de rijtuigen B26 en A327. (bron NZH Blauwe Tram)

- GoTM 21op Railmonumenten

- GoTM 21 op NMLD

 

18d. De GoTM 21 is bij Museumstoomtram Hoorn Medemblik in 2021 geheel terug gerestaureerd naar de NCS BC 6. Vele vrijwilligers hebben aan dit project gewerkt en prachtig werk geleverd.

Werk en goederenwagens

Bedrijven die langs de lijn lagen maakten regelmatig gebruik van de mogelijkheid om goederen te laten transporteren door de Gooische. Doordat er ook aansluitsporen waren op het Staatsspoor en de spoorbreedte hetzelfde was, konden ook SS (later NS) goederenwagons meegenomen worden. Er reden de volgende typen wagens: GGW = gesloten goederenwagen, OGW = open goederenwagen en PBR = post / bagagerijtuig.

 

1. In 1881 werden er bij de fa. Beijnes vijf GGW aangeschaft en ze kregen de nummers GS 1-4. Twee-assig. Afgevoerd in 1934.

2. De GGW GS 5-8 volgden in 1883 en werden geleverd door fa. Van der Zypen & Charlier uit Köln. Twee-assig. Afgevoerd in 1939. (bron 5)

3. In 1882 werden de GGW veewagens GS 9-12 door de fa. Beijnes geleverd. Twee-assig. Afgevoerd in 1934. Nog lang gebruikt als opslag van derailleermateriaal bij de Hakkelaarsbrug (bron 5)

4. OGW GS 13 werd in 1881 geleverd door de fa. Beijnes. Twee-assig. Afgevoerd in 1934.

5. In 1900 is er een GGW aangeschaft, geleverd door Wp-GS. Twee-assig en afgevoerd in 1928.

6. OGW rongenwagen GoTM 19, Aangeschaft in 1881 bij fa. Beijnes. Twee-assig. Afgevoerd in 1934. (foto bron 5)

7. Tussen 1884 en 1885 volgden er in totaal 24 zandwagens. Twee ervan waren genummerd OGW GS 17-18. In 1891 werden er enkele verkocht aan WSM. Anderen afgevoerd tussen 1931 en 1934.

8. OGW GS 22. Voor het vervoeren van rails is er in 1902 een platte wagen aangeschaft bij Wümag. Hier kon ook een kraantje op worden geplaatst voor het opladen van schroot van b.v. gesloopte wagens. Vier-assig. Afgevoerd in 1947 (foto bron 5)

9. GGW GoTM 23 is een tankwagen voor water. Oorspronkelijk een pekelwagen. Aangeschaft in 1908 bij Wp-GS. Twee-assig. Afgevoerd in 1947 (foto bron 5)

10. OGW GoTM 24 is een pekelwagen. Aangeschaft in 1908 bij Wp-GS. Twee-assig. Afgevoerd in 1947. Er zaten voor de wielen borstels om de sneeuw te verwijderen en een pijpje om pekel op de rails te laten lopen (foto bron 5)

11. GGW GS 25 op station Laren. Twee-assig (foto bron 5)

12. PBR GoTM 26. Deze postbagagewagens (GoTM 26-28) zijn aangeschaft in 1903 bij Wümag. Twee-assig. Afgevoerd in 1947 (foto bron 4)

12a. PBR GoTM 27. Deze wagens reden mee in de zogeheten "posttram" (bron 4)

13. OGW GS 20. In 1917 overgenomen van de H(IJ)SM. Twee-assig. Afgevoerd in 1934.

14. GGW GoTM 29-30. Ook deze twee goederenwagens werden in 1917 overgenomen van de H(IJ)SM. Twee-assig. Afgevoerd in 1928 en 1934 (bron 5)

15. OGW GoTM 31-36 zijn aangeschaft in 1926 bij Waggonbauanstalt Gebr. Ermert G.m.b.H., Betzdorf an der Sieg (Rheinland-Pfalz), ook wel Maschinen- und Waggonbaufabrik Gebr. Ermert genaamd. Oorspronkelijk gebruikt als stenenwagens. Twee-assig. Afgevoerd in 1947. 

De GoTM 31, 34 en de 35 werden later gebruikt als koppelwagen met zowel tram- als spoorduw en-trekwerk achter de NS locs en geballast met oude dwarsliggers (foto bron 5)

 

Stoomlocomotieven

Bij de Gooische Stoomtram (GS) en later bij de Gooise Tramwegmaatschappij (GoTM) reden drie typen stoomlocomotieven: TWL = tramweg locomotief, SMRT = stoom motorrijtuig en de van onder andere NS gehuurde TL = tenderlocomotief

 

1. De TWL GS 1-8 kwamen in 1881 bij de opening in dienst. Ze werden geleverd door Henschel te Kassel. Dienstgewicht 9750 kg. Radstand 1,40 m en een stoomspanning van 12,4 atm (bar). Afgevoerd tussen 1898 en 1927, deels naar de NTM. De kleine machines (GS 1-16) werden door het personeel "priktollen" genoemd (foto bron 1)

1a. De TWL GS 8 met fabrieksnummer Henschel 1233, gebouwd in 1881 en kwam ook in 1881 in dienst. Dienstgewicht 9750 kg. Radstand 1,40 m en een stoomspanning van 12,4 atm (bar). Hier naast de rijtuigenloods in Hilversum.

(bron: gift Fam. Kannemans)

2. De TWL GS 9-16 kwamen in 1882 in dienst. Ook deze werden geleverd door Henschel te Kassel. Dienstgewicht 9750 kg. Radstand 1,40 m en een stoomspanning van 12,4 atm (bar). Afgevoerd tussen 1898 en 1927, deels naar de NTM. Op de foto de TWL GS 9 en GSR GS 6

3. De TWL GS 5 en 9 kwamen in 1902 in dienst. De GS 10 kwam een jaar later in dienst. Geleverd door Henschel. Dienstgewicht 14000 kg, radstand 1,40 m en een stoomspanning van 14,5 atm (bar).

4. De Gooische schafte in 1904 zwaardere TWL's aan. In 1904 de GS 7-8, geleverd door Henschel. In 1907 volgden de GS 1-2, geleverd door Werkspoor. Dienstgewicht 14000 kg, radstand 1,40 m en een stoomspanning van 14,5 atm. De locs die van 1902-1907 zijn aangeschaft, werden door het personeel de "tussenmachines" genoemd (foto bron 1)

5. In 1908 kwam er een bijzonder stoommotorrijtuig in dienst. De SMRT GS AB 1 ofwel "de Zus", geleverd door een samenwerkingsverband van fa. Wümag (carrosserie) en Henschel (die de stoommachine inbouwde). Dienst-gewicht 20000 kg, radstand 2 x 1,40 m en een stoomspanning van 13,0 atm. In 1924 verbouwd tot motorrijtuig (zie daar, bron 5)

6. TWL GS 13 en 14 kwamen in 1914 in bedrijf. Geleverd door Henschel. Dienstgewicht 15500 kg, radstand 1,80 m en een stoomspanning van 12,4 atm. Loc GS 13 was betrokken bij het ongeval in 1927 (foto bron 1) 

7. In 1920 komt de TWL GS 15 in dienst. Geleverd door Henschel. Dienstgewicht 16500 kg, radstand 1,80 m en een stoomspanning van 12,4 atm. Afgevoerd in 1947 (foto bron 5)

8. De TWL's GS 16-18 kwamen in 1921 in dienst en werden geleverd door Henschel. Dienstgewicht 17000 kg, radstand 1,80 m en een stoomspanning van 12,4 atm. Op de fabrieksfoto GS 16 (foto bron 5)

 

8a. De TWL GS 18 ging in 1937 naar suikerfabriek Roosendaal waar deze de naam 'Leeghwater' kreeg en in 1966 gaat de loc naar SHM waar er nog steeds diensten mee worden gereden (bron SHM)

GS 18 op Railmonumenten

GS 18 op NMLD

9. Bij de overname van de lijn Huizen-Bussum van de H(IJ)SM in 1917, nam de Gooische ook de TWL H(IJ)SM 229-230 over. Beiden geleverd door Backer & Rueb te Breda. Deze ex H(IJ)SM  woog 14500 kg en had een radstand van 1,50 m en een stoomspanning van 11,4 atm. Bouwjaar 1888. Bijnaam: 'het Ledikant'. afgevoerd in 1920 en 1922 (foto bron 1)

10. Ook werd de TL H(IJ)SM 179 in 1917  overgenomen van de H(IJ)SM. Oorspronkelijk geleverd door Borsig AG te Berlijn. Deze ex H(IJ)SM 179 woog 22500 kg en had een radstand van 2,30 m en een stoomspanning van 10,3 atm. Bouwjaar 1886-1887. Fabrieksnaam: 'Fret'. Afgevoerd in 1928. Meer info over deze Ccs, zie NS 6700 serie in Wikipedia (foto bron 1)

11. Vanaf 1940 leent de Gooische drie locs van de NTM. Het betreft de NTM 45, 47 en 50, geleverd door Henschel.  Dienstgewicht 15500 kg, radstand 1,80 m en een stoomspanning van 12,0 atm. Loc 50 gaat in februari 1947 weer terug naar NTM, de 45 en 47 na opheffing van de Gooische.

12. Tussen 1943 - 1947 werden de NS rangeer locs 8104, 8109, 8112 en 8129 afwisselend gehuurd. Bouwer machinefabriek 'Breda'. Dienstgewicht 33300 kg, asindeling B en een stoomspanning van 11,7 atm. Eigenlijk waren deze locs te zwaar voor de tramrails en moest er gereden worden met een 'schut- of koppelwagen' (zie goederenwagens foto 15). Voor meer info over deze locs, zie NS 8100 serie in Wikipedia

13. In 1940 nam de Gooische twee locs over van de WSM. De WSM 18 en 20. Deze werden oorspronkelijk geleverd door Hohenzollern te Düsseldorf. Deze  ex WSM TWL's wogen 21000 kg, radstand 2,10 m en een stoomspanning van 12,0 atm. Afgevoerd in 1947, Lok WSM 18 droeg de naam "J.L. Cluysenaer"

14. Ook kwam in 1940 de TWL WSM 22 naar het Gooi. Deze loc, oorspronkelijk geleverd door Hohenzollern te Düsseldorf, had een dienstgewicht  22500 kg, radstand 2,10 m en een stoomspanning van 12,0 atm. De WSM 22 droeg de naam "P.R. van de Kasteele". In 1947 terug naar de WSM om in 1956 aldaar gesloopt te worden. Loc WSM 23, "H.J.H. Modderman" komt uit een soortgelijke serie en is bewaard gebleven bij de SHM

 

Motortrams ofwel motorrijtuigen

De Gooise Tramwegmaatschappij (GoTM) ging vanaf 1930 met motorrijtuigen rijden. Aanvankelijk waren dat BMR's = benzine motorrijtuigen die vanaf 1933 werden omgebouwd naar DMR's = diesel motorrijtuigen, wat goedkoper in het gebruik was.

 

1. In 1924 wordt de ex SMRT GS 1 "de Zus" omgebouwd tot een proef BMR door een AEG ingenieur en dient daarmee als voorbeeld voor de in 1925 gegeven opdrachten aan Beijnes en Werkspoor voor nieuwe BMR's. Op 17 november ging "de Zus" een geregelde dienst onderhouden. Dienstgewicht 11850 kg, radstand 1,40 m, lengte 13,75 m. 32- zit- en 16 staanplaatsen (bron zc.)

1a. In de bezettingstijd wordt de BMR GS 1 door de Wehrmacht naar Duitsland gevoerd. De "Zus" wordt in Oldenburg (D) teruggevonden en keert in 1946 beschadigd terug bij de NTM, maar werd niet hersteld. Het rijtuig werd in 1947 in Groningen gesloopt (foto bron NTM)

2. De kleine BMR's met even nummers GoTM 2, 4, 6 en 8 werden in 1925 geleverd door Beijnes. De oneven nummers GoTM 3, 5, 7 en 9 werden geleverd door Werkspoor. Ze hadden een dienstgewicht van 19100 kg, radstand 1,40 m en een lengte van 14,05 m. 31 zit- en 22 staanplaatsen. Eerst voorzien van een 75 pk 6 cil NAG - benzinemotor. Tot 1930 in een teakbruine kleur, daarna crème-bruin (foto bron 1) 

2a. Kleine BMR GoTM 4 in de crème-bruine kleuren vanaf 1930 en voorzien van het nieuwe logo. Kenmerkend zijn de gebogen hoekramen. Tussen 1934 en 1935 worden de BMR's omgebouwd naar DMR's. Ze werden voorzien van een 4 cilinder Junkers dieselmotor van 110 pk. Ze reden m.n. een halfuursdienst op de Gooi-ringlijn (foto bron 1)

2b. In 1939 gaan de DMR's GoTm 4-6, 8 en 9 worden verhuurd aan de NTM met recht op koop onder de nummers M 8-12. De GoTM 1-3 en de 7 gaan op proef naar de NS voor o.a. de Haarlemmermeerlijn, maar ze zijn te smal t.a.v. de perrons wat in- en uitstappen bemoeilijkt. Iets later gaat de GoTM 7 ook naar de NTM onder nummer M 11. De DMR's NTM M 8-12 worden tussen 1945 en 1948 afgevoerd en deels gesloopt. De GoTM 3 belandde in 1947 achter de locloods van de NS in Alkmaar. (foto bron NTM)

2c. Ook de DMR's GoTM 2 en 7 worden door de Wehrmacht naar Duitsland gevoerd en in 1946 teruggevonden in Oldenburg (D). Ze zijn naar Groningen overgebracht waarbij de GoTM 2 wordt gesloopt en de GoTM 7 (NTM M 11) met onderdelen van de 2 weer rij-vaardig wordt gemaakt om dienst te doen tot de opheffing van de tramdienst in 1948 (foto bron NTM)

3. De grote BMR's GoTM 10-19 komen in 1929 in dienst. Deze worden geleverd door Nordwaggon te Bremen. Dienstgewicht 23600 kg, radstand 1,60m en lengte 14,30 m. 40 zit- en 16 staanplaatsen. Kenmerkend zijn de ovale ramen in de balkondeuren en de middenstijl in het 'kop'-raam (foto bron 1)

3a. Ook deze BMR's worden tussen 1934 en 1937 omgebouwd tot DMR's met motoren van 170 pk. Hier is ook het nieuwe logo van de GoTM op de zijwand goed te zien

3b. In 1940 werden de DMR's GoTM 10-19 net als de GMR's GoTM 50-59 (MAN bijwagens) door de NS tegen taxatie-waarde overgenomen. Ook deze DMR's werden te smal bevonden t.a.v. de perrons en bij de hoofdwerkplaats te Haarlem terzijde gesteld (bron foto Spoorinfo)

3c. De GoTM 13, 15 en 19 werden in 1942 verkocht aan de fa. Rheinmetal-Borsig (D). De GoTM 11, 12 en 18 zijn door de Wehrmacht gevorderd en in 1946 teruggevonden in Oldenburg (D) en naar Groningen gebracht. Daar is de GoTM 11 met behulp van onderdelen van de 12 en 18 weer rij-vaardig gemaakt door de NTM en heeft daar vanaf 1947 tot de opheffing in 1948 gereden als NTM M13

3d. Ontdaan van hun motoren en aandrijfwerk zijn de NTM M 12 en 18 en de kleinere M 8, 9 en 10 in 1948 in dienst gekomen bij Hoogovens tot 1957, als rijtuig met uitgebouwd opstapbordes. De NTM M 13 fungeerde er als directie-rijtuig met fauteuils en eindigt er als kantoortje (foto bron 5)

3e. De GoTM 10, 14, 16 en 17 kwamen in 1949 in het Tramdorp aan de Goudenregenlaan in Hilversum terecht. De GoTM 14 is in 1974 bij de HSM terecht gekomen en wacht daar op restauratie (foto bron collectieplan 2012-2016 HSM

GoTM 14 bij Railmonumenten

GoTM 14 bij NMLD

 

Maak jouw eigen website met JouwWeb