1. De paardentram vertrok op 15 mei 1887 de eerste keer vanaf het stationsplein in Hilversum. De rails was tweedehands en afkomstig van de stoomtramlijn Haarlem-Leiden waar het voor de zware locs te licht was geworden, maar nog prima gebruikt kon worden voor de paardentram. De spoorbreedte was 1,00 meter en daarmee 40 centimeter smaller dan het spoor van de Gooische. Foto van rond 1900 (bron n.)

2. Open rijtuig 5 op hetzelfde stationsplein van de HSM te Hilversum. In 1898 en 1900 kwamen deze open rijtuigen van de firma Pennock uit Den Haag in dienst. Er konden totaal 40 personen met deze rijtuigen vervoerd worden en een rit naar 's Graveland duurde 35 minuten. Foto van rond 1900 (bron 1.)

2a. Gesloten rijtuig 2 op hetzelfde stationsplein van de HSM te Hilversum. Foto van 1904 (bron zd)

2b. Gesloten rijtuig 3 iets verderop het stationsplein richting stationsstraat, Hilversum. Foto van 1907 (bron zd)

2c*. Zicht vanaf de stationsstraat naar het stationsplein (bron JBHA)

2d*. Hotel Jans aan de stationsstraat. In 1872 opgezet als koffiehuis, later uitgebreid met een concertzaal. Het is gesloopt in 1974 (bron JBHA)

2e*. Rijtuig 2 vertrekt hier vanaf het Stationsplein en draait de Stationsstraat in. Evenals rijtuig 1 en 3 kwam deze van de firma Beijnes uit Haarlem. Ze hadden 12 zit- en 12 staanplaatsen. De verlichting was met petroleumlampen en als verwarming gebruikte men stoven (bron zd)

3a. Stationsstraat (bron G. Wilgenburg HONF)

3b.  Aanvankelijk reed de paardetram niet door de nauwe straten van het centrum, maar door het toen nog open gebied met akkers waar de latere Koninginneweg met villa's zou komen. Op 9 februari 1889 werd toch op veler verzoek de lijn door het winkelcentrum geopend en werd het traject over het Noordeinde in 's Graveland in gebruik genomen (bron JBHA) 

3c. Hoek Kerkstraat (bron Percy Poolman HONF)

3d*. Voor de paardentram de Kerkstraat op reed passeerde het 't oude postkantoor (bron Percy Poolman HONF)

3e*. Kerkstraat. De paardentram komt uit de Bussummerstraat links en de kerkstraat buigt af naar rechts. Bij de bomen het huidige terras van Lunchcafé van Drimmelen.

4*. Van 1893 - 1898 heeft er een lijntje gelegen richting de Vaartweg. Hier de Apotheek net voorbij de Kerkbrink

4a*. Vanaf de Kerkstraat (rechts) komt de paardentram de Kerkbrink op, met nog een boerderij op de hoek. Rechtstreeks de 's Gravelandseweg opdraaien was niet mogelijk (bron HONF)

4b*. Zelfde plek als 4a, vanaf de andere kant. De krappe boog vanaf de Kerkbrink. Foto van ca. 1900. (bron zg.)

4c*. Op de Kerkbrink moest het paard worden omgespannen (van trekzijde wisselen) voor het toenmalige 'Hof van Holland' om vervolgens de 's Gravelandseweg op te kunnen rijden die een aardige helling heeft. Achter de tram het voormalige gemeentehuis, nu Museum Hilversum (bron zd.)

4d*. De 's Gravelandseweg met rechts nog net zichtbaar de Kerkstraat, zie 4a. Op de plaats van de lage boerderijtjes staat nu Meddens. (bron JBHA)

4e*. 's Gravelandsweg ter hoogte van het toenmalige koffiehuis in 1902 (bron Hilversum in kaarten)

4f*. Het begin van de 's Gravelandseweg ter hoogte van de bekende Hilversumse kei. (bron JBHA)

4g. Ongeveer op dezelfde plek als 4f. in de zomer (bron Ad Bakker HONF)

4h. Begin 's Gravelandseweg (bron zg.)

4i. Naarderstraat, kijkend naar de Groest. De Paardentram komt links achteraan vanaf de stationsstraat en gaat bij het Haagse Koffiehuis rechtsaf richting Bussummerweg en de Melkweg (bron Herman Serano JBHA)

4j*. Tot 1889 rijdt de paardentram nog via het Melkpad naar de s'Gravelandseweg. Daarna ging de tram via de Bussumerweg richting de kerkbrink (bron JBHA)

4k. Vermoedelijk ergens in de buurt van de s'Gravelandseweg (bron JBHA)

4l. 's Gravelandseweg hoek oude Enghweg rond 1900 (bron JBHA)

5*. Hier komt de paardentram (net voorbij de huidige bibliotheek) de helling af. (bron zd).

5a. Het paard moest hier zo'n 360 kg omhoog trekken en in de wintermaanden soms door de passagiers worden geholpen. Ook bij de afdaling moest de koetsier oppassen en de remblokken licht tegen het wiel laten schuren om op tijd te kunnen remmen en niet z'n eigen paard te overrijden (bron 1.)

5b. Villa Ostwald aan de 's Graveland-seweg in 1914 (bron zg)

5c. Rijtuig 3 op de 's Gravelandseweg in 1903 (bron zd)

5d. Rijtuig 4 ter hoogte van 's Gravelandseweg 80 (waar nu het huidige AKN gebouw staat) in 1909 (bron zd).

5e. Ingekleurde foto van rijtuig 4 ter hoogte van 's Gravelandseweg 80 in 1912 (bron zd).

5f. Villa 'Wisseloord' op 's Gravelandseweg 152 in 1906. De villa is gesloopt in 1969 (bron Ad Bakker JBHA).

6*. Weer beneden aangekomen passeerde de tram hier de Tromplaan en even verderop de Bussummergrindweg. Daartussen was een tol. Ook de paarden-tram had reclameborden bovenop de zij-kanten. Rijtuig 3 lijkt hier z'n eigen onder-gang al aan te geven, want het betreft een reclame van een automobiel-firma die gevestigd is aan de Groest en waar je auto's kunt huren. Bij de tol lag ook een wisselplaats waar twee kruisende trams zonder elkaar te hinderen konden passeren. Foto van rond 1900 (bron 2.)

6a. Een ansicht van de tol in 1907. Doordat veel mensen via de zijwegen de tol wisten te vermijden werd deze kort daarna opgeheven. (bron zd).

6b*. Een ansicht gemaakt in 1907 van tram 5 op de 's Gravelandseweg t.h.v. nummer 180. (bron zd).

6c*. Een ansicht gemaakt in 1910 van tram 3 meer naar het einde van de Leeuwenlaan waar deze over gaat in de 's Gravelandseweg richting Hilversum (bron zd).

7*. Open rijtuig 4 passeert hier juist hofstede 'stadwijk' aan het begin van de Leeuwenlaan in 's Graveland, vlak bij de Smidsbrug. De paardetram is op weg naar Hilversum. Foto van rond 1900 (bron 1.)

7a. Dezelfde bocht, met het (dan) nieuwe postkantoor (bron Historisch 's Graveland)

8*. Op het Noord(er)einde passeerde de tram hier hotel 'Van Ouds het Rechthuis'. De toogbrug verderop was te stijl voor de paardetram zodat er net als bij de andere bruggen een bascule brug was aangelegd die kon worden opgedraaid. Hierdoor kwam het hele traject waterpas te liggen wat het paard natuurlijk veel energie scheelde (bron 2.)

8a*. De paardentram passeerde hier het voormalige gemeentehuis (bron Collectie Cor Neijsen, Historisch 's Graveland)

9. Op deze foto is redelijk te zien dat de rails rechts lager ligt dan het wegdek over de brug. Noordereind bij de kerkbrug. (bron 2.)

9a. Het Noordereind in 1915 richting Smidsbrug (bron zg.)

10*. Vlak voor de Klapbrug waar men linksaf naar Ankeveen gaat (Herenweg), lag het eindpunt met de remise. Dit gebouwtje van gegolfd plaatijzer werd gebouwd in 1897 en had twee sporen. (bron 1.)

10a. In 1907 nam men nog twee rijtuigen over van de opgedoekte Utrechtse tramweg maatschappij. De open rijtuigen zijn vergelijkbaar met het nog overgebleven exemplaar in het spoorwegmuseum van de Stichtse tramway maatschappij. Op 30 september 1923 viel ook voor de 's Gravelandsche Tramweg Maatschappij N.V het doek en werd er op gepaste wijze afscheid genomen met een oranjebitter in het 'Wapen van Amsterdam' (bron oudhilversum)