1*. Langs de Naarder trekvaart vanaf Muiden kwam men bij Naarden-Vesting aan. Foto van ca. 1900 (bron 2.)

2*. Het eerste obstakel was de nauwe Amsterdamse poort. Deze werd in 1915 afgebroken. Foto van ca. 1900 (bron 2.)

2a. Nogmaals de Amsterdamse poort, wat dichterbij (bron Naarden St. Vijverberg)

2b. De Amsterdamse straatweg is niet wezenlijk veranderd. Nu ligt er een buslijn met haltes van lijn 110, 210, 221, 320 waar eerst de Amsterdamse poort was (bron NONF)

3*. Aan de andere zijde maakte de tramweg een scherpe s-bocht. Foto ca. 1900 (bron 2.)

3a. De genie is bezig met het afbreken van de Amsterdamse poort in 1915 (bron Naarden St. Vijverberg)

4*. Hier het hoekpand hoek  welke een stuk moest prijsgeven om ruimte te maken voor de tram. Foto ca. 1900 (bron 2.)

5*. In de marktstraat passeerde de tram de grote kerk en het oude stadshuis dat dateert uit 1601. Foto ca. 1900 (bron 2.)

5a. Dezelfde plek, jaartal onbekend (bron ansichtkaartenbeurs)

5b. Het stadhuis vanaf de andere kant met nog net zichtbaar het hek van de Grote kerk - zie ook 21a (bron NONF)

5c. Een ingekleurde kaart van de marktstraat Iets verder terug. De Grote kerk staat rechts (niet zichtbaar) bij de inham  (bron NONF)

6*. Opnieuw moest de tram een s-bocht maken op het Ruysdaelplein om zich vervolgens door de Utrechterpoort te wringen. Foto ca. 1900 (bron 2.)

6a*. Ook op deze foto is te zien hoe krap de bochten in Naarden naar de Utrechterpoort waren. In de ruimte rechts van de poort zit nu de VVV. Foto ca. 1900 (bron zg.)

6b. Dezelfde Utrechtsepoort ingekleurd (bron NONF)

6c. De Utrechtsepoort aan de andere kant (bron NONF)

6d. Een krappe doorgang voor de tram. In de nog altijd bestaande Utrechtsepoort is nog altijd op het plafond van de boor een roetspoor te zien van de stoomtrams. Foto van 1925 (bron Percy Poolman NONF)

7*. Eenmaal buiten de stadswallen kwam je op de kruising van de Gooise en HIJSM lijn bij halte ABRI (het huidige woonwagenkampje rechts van deze plek ligt nog steeds aan een weg die zo heet). Rechtdoor ga je naar Laren, linksaf naar Huizen en rechtsaf naar Bussum Foto ca. 1900 (bron 2.)

7a*. De brug over (richting Laren) passeert de tram het tolhuis van Naarden. Het houten tolhuis werd in 1840 door het Rijk gebouwd en verhuurd aan de commissarissen van de straatweg naar Amersfoort. (info van Stichting Vijverberg)

Foto ca. 1906 (bron onbekend.)

7b*. De tram naar Laren passeert de Naarder Tol. Al in 1910 werd het pandje als een verkeersobstakel gezien waardoor verplaatsing werd overwogen. Maar in de zomer van 1914 werd het afgebroken om een strategische reden. Een nieuw tolhuis is er nooit meer verrezen. Jan Kos (1860-1936) werd in dat jaar de tolgaarder. Hij woonde er met zijn vrouw Willempje Keijer (1860-1947) en negen kinderen. (bron 1.)

7c. Hetzelfde tolhuis, iets verderaf gefotografeerd 1901 (bron Naarden in ansichten)

7d. Het tolhuis vanaf de andere kant gezien. In de achtergrond de Grote kerk (bron Naarden in ansichten)

7e*. Iets verderop op de Larenseweg (nu Amersfoortsestraatweg) steekt de tram de kleine ophaalbrug van de Galgesloot over - zie ook 13. (bron NONF)

7f. Dezelfde ophaalbrug rond 1900 (bron Percy Poolman NONF)

7g. Villa de Bongerd, gebouwd in 1903 en afgebroken in 1933, waar nu de Mozartlaan is. Toen eigendom van G.F. Dudok van Heel (bron NONF)

8*. Of het nou in het nummer zat ... loc 13 heeft hier het eerste Nederlandse pantservoertuig klemgereden nadat deze de tram geen voorrang had verleend. De kapperszaak op de hoek van de Marktstraat moest het weer eens ontgelden (bron 1.)

8a*. Dezelfde hoek waar te zien is hoe krap de boog is naar de Vrouwenstraat, nu Cattenhagestraat. Rechtdoor de Spuistraat richting Arsenaal. (bron zg.)

8b*. Eenmaal om de hoek rijdt de tram op de Vrouwenstraat (Cattenhagestraat). Even verderop is het spoor dubbel om te kunnen kruisen - 1903 (bron zg.)

8c*. Voormalig postkantoor in de Vrouwenstraat (Cattenhagestraat), kijkend richting Marktstraat rond 1900 (bron zg.)

8d*. Hetzelfde postkantoor in de Vrouwenstraat (Cattenhagestraat), kijkend richting Marktstraat in 1938 (bron zg.)

9. Aanrijding tussen de tram een een vrachtwagen van de firma Flink uit Hilversum op de kruising Brediusweg - Amersfoortsestraatweg op 30 augustus 1924 (bron geheugenvannederland)

9a. Krantenartikel over het ongeval  (bron regionale kranten archief Alkmaar)

9b. Op 30 november 1926 vindt er op dezelfde kruising een ongeval plaats tussen de tram en een personenwagen uit Hilversum. De inzittenden, een man en een vrouw, raakten slechts licht gewond (bron g.)

9c*. Van de auto bleef echter weinig over en deze bleek onverzekerd te zijn (bron g.)

9d. De inzittenden mochten nog van geluk spreken (bron NONF)

9e. Het krantenbericht over dit ongeval

10. Open rijtuig uit de serie 26-32, ook wel 'kipkarretjes' genoemd. Deze staat gereed op wat nu station Naarden-Bussum heet ( meer foto's van dezelfde plek vindt u onder Bussum (bron 1.)

11. In 1929 gaat de Gooische rijden met motorwagens. Een motorrijtuig met open rijtuig op dezelfde plek in 1933 (bron 4.)

12*. Motorrijtuig 13 komt de vesting uitrijden via de Utrechtse poort. Door de hoge benzinebelasting besloot men om de motorwagens van dieselmotoren te voorzien. Foto ca. 1933 (bron 1.)

13*. De ophaalbrug over de Galgesloot in 1935 vlak bij het voormalige Diaconessen ziekenhuis. Net als bij elke andere ophaalbrug moest er hier voorzichtig gereden worden - zie ook 7c (bron v.)

14*. Dezelfde kruising als op foto 7, maar dan in 1936. De tram voor ons komt vanaf Laren en is onderweg via Naarden naar Amsterdam. De tram rechts komt van Bussum en is onderweg naar Huizen. Tussen de trams is de verbindingsboog uit 1905 te zien. Vanaf die tijd maakte de Gooische al gebruik van het stuk HIJSM spoor via ABRI naar Bussum (bron 1.)

15a. Motortram bij Koningshoek Rijksweg bij Zandbergen 1932 (bron Naarden St. Vijverberg)

15a*. In 1938 wordt het spoor naar de linkerkant van de Amersfoortsestraatweg verlegd. In de twintiger jaren is er ook een omleiding buiten de vesting tot stand gekomen (bron 1.)

16*. Even verderop richting Bussum en Laren reed de Gooise langs het Blindeninstituut (foto van 1933). Dit instituut ligt overigens nog net op het grondgebied van Huizen (bron v.)

17. Een motorrijtuig uit de serie 2-9 steekt hier de ophaalbrug van de Bussumervaart (over de Tol) bij Naarden over in 1939. Hierna kom je bij de ABRI (bron 1.)

17a*. De tram had komende vanaf Bussum naar ABRI een eigen spoor en ophaalbrug gekregen door de weilanden, iets zuidelijker dan het oorspronkelijke spoor. Er is op deze plek nog wel een ophaalbrug, echter een veel kleinere die alleen voor fietsers is. Eén van de NTM loks rond 1941. (bron NTM)

18. Na het uitbreken van de oorlog werden de diensten sterk ingekrompen. In 1939 waren hele trajecten al verbusd maar door de motorbrandstofschaarste werden de overgebleven stoomlocs 15 en 16 weer ingezet op de lijnen Bussum-Huizen en Bussum-Laren. Hier de 16 in de Comeniuslaan in 1940 (bron 1.)

18b*. Dezelfde plek op de Comeniuslaan in 1943, nu met een andere combinatie (bron x .)

18c. iets meer richting Lambertus Hortensiuslaan de Palazzo Sigarettenfabriek op de Comeniuslaan (bron Percy Poolman NONF)

18d*. Hier draait een "allergaartje" van wagons achter een stoomloc de Lambertus Hortensiuslaan op vanaf de Comeniuslaan in 1942 (bron x.)

19*. Het hoofdkantoor was inmiddels van Amsterdam naar Hilversum verhuisd en de rails van Amsterdam naar Muiden was opgebroken. Ten behoeve van de Mattheus-Passion was Naarden in 1941 vanaf halte ABRI nog bereikbaar. De Gooise heeft locs 45, 47 en 50 moeten lenen van de NTM Friesland (bron 1.)

20. Loc 16 op station Naarden-Bussum (bron 4.)

21*. Marktstraat. Volle tram voor de Mattheüs Passion, Traditioneel wordt elk jaar op Goede Vrijdag in de Grote Kerk van Naarden de Mattheüs Passion uitgevoerd. In 1941 was deze uitvoering op 11 april. Bezoekers uit het gehele land die per trein te
Hilversum en Naarden-Bussum aankwamen,
werden uit beide plaatsen met een extra tram naar Naarden Abri gebracht. (bron x, Hans verweij)

21a*. Nog een volle tram voor de Mattheüs Passion. De twee trams met in totaal vijf rijtuigen werden daar gecombineerd en over het nog niet opgebroken spoor, met een loc voor en een loc achter voor de terugreis, de Vesting ingetrokken tot voor de ingang van de Grote Kerk. (bron Seniorenweb)

21b. Mattheus-Passion tram voor de Grote Kerk. Tijdens de uitvoering stond de tram opgesteld bij Naarden Abri en werden de locs in Bussum van water voorzien. Na de uitvoering stond de tram weer klaar in de Marktstraat voor de terugreis. (bron Henk Schaftenaar)

21c. Bij de Grote Kerk is er een tijdje een opstelspoor in de Raadhuisstraat. (bron 'de omroeper' jg 28 nr 3) 

22. Waarschijnlijk wissel Amersfoortsestraatweg net voorbij de ABRI in de oorlogsjaren (bron x, Hans verweij)

22a*. Een lange tram met lok 16 op de Amersfoortsestraatweg net voorbij de ABRI in 1939 (bron 9. )

22b*. Lok 15 met rijtuig 22 en 50 op de ABRI in 1942 (bron 9. )

22c. NTM lok 50 op de ABRI met rijtuigen 551, 301 en 22 in 1942 (bron 9. )

22d. Een volle tram met dagjesmensen voor Valkeveen, richting Huizen. Voorop lok NTM 47 met daarachter rijtuigen c322 en open rijtuigen 36 en 45 op de ABRI in 1943 (bron 9. )

23. De oversteek van de Rijksstraatweg vanaf de Lambertus Hortensiuslaan ca 1920 (bron NONF)

23a. Werkzaamheden bij de vroegere Galgensteeg en Kerkweg rechts. De tram rijdt aan het begin van de Lambertus Hortensiuslaan ca 1928 (bron Stichting Vijverberg)

23b. Sik in de Lambertus Hortensiuslaan ca. 1950 (bron Percy Poolman NONF)

23c. Oversteek Rijksstraatweg in 1950 (bron Beeld van Bussum)

23d. Een Sik met tankwagen voor de Chemische Fabriek Naarden steekt de Rijksstraatweg over in  1955 (bron Naarden St. Vijverberg)

23e. Een Sik nabij halte ABRI. De lijn van Laren naar Naarden is dan allang verbusd. De NBM verzorgt de lijndienst (bron Percy Poolman NONF)

23f. Een Sik komt de hoek om bij de Comeniuslaan - Lambertus Hortensiuslaan, ca 1950 (bron Percy Poolman NONF)

24. Per 29-6-1949 wordt het spoor Naarden Huizen overgenomen door de NS. In 1954 is de sluiting van losplaats te Huizen. Het spoor tussen Huizen en Drafna wordt dan opgebroken. Tussen Bussum en Drafna is er dan alleen nog goederenvervoer (kolen naar Naarden-Tol, gevaarlijke stoffen naar Chemische Fabriek Naarden, bietenzaad naar de firma Kuhn te Drafna). Op 31-7-1958 maakte een zgn 'Sik' als laatste gebruik van het spoor van de Gooise (bron m.)

24a. Ook voor de laatste maal wordt de 'tram' vooraf gegaan door de man met de rode vlag. Dat beeld zou voor altijd uit het straatbeeld van het Gooi verdwijnen. Op de plaats van het spoor kwam tussen Naarden en Huizen een fietspad. Hier de oversteek van de oude rijksweg 1. (bron m.)

24b*. Getooid met bokkenhoorns en slingers rijdt de 'tram' na de oude rijksweg 1 overgestoken te hebben via de Lambertus Hortensiuslaan z'n laatste meters (bron m.)

24c. Bij terugkeer wordt er symbolisch een stuk uit de rails gesneden. Het zal tot 2001 duren voor er weer voor een paar dagen een tram zal rijden op Goois grondgebied - zie Huizen (bron m.)

25. Het allerlaatste stukje spoor van de Gooise Tramweg Maatschappij ter hoogte  van wat nu het viaduct van de A1 over de Huizerstraatweg is wordt in 1959 opgebroken (bron Henk Schaftenaar)